Wie betaalt, bepaalt? Over financiering en het ontwikkelen van medische kennis
Dit signalement verkent de invloed van (industriële) sponsoring op het ontwikkelen van medische kennis, en de ethische vragen die daardoor worden opgeroepen. Het gaat vooral om het stadium van agendering en prioritering (welke kennis moet worden ontwikkeld) en het stadium van de ontwikkeling van die kennis door onderzoek.
Aanleiding
Medische onderwerpen en kennisgebieden die commercieel niet aantrekkelijk zijn, dreigen achter te blijven bij onderwerpen en kennisgebieden waarmee wel geld te verdienen valt.
Hoofdvraag
Wat is er bekend over de implicaties van het systeem van industriële sponsoring voor de ontwikkeling van biomedische kennis, en welke ethische vragen roept dat op?
Ethische discussie
In welke mate leidt het crowding out effect (kennisgebieden waarbij het maken van winst minder aan de orde is, blijven achter in ontwikkeling) tot onevenwichtige of onrechtvaardige keuzen en uitkomsten op het gebied van kennisontwikkeling? Wat zijn de mogelijke grenzen aan de vrijheid om eigen onderzoeksprioriteiten te stellen? Hoe ver reikt de verantwoordelijkheid van de overheid en anderen om bij te sturen? Welke implicaties heeft het feit dat van gesponsorde producten vaak gunstigere resultaten worden vermeld voor het handelen van diverse actoren?
Doelgroep
Beleidsmakers, onderzoekers en instellingen, tijdschriften en redacties, bedrijfsleven (uit laatste hoofdstuk afgeleid)
Aanbeveling
Actoren moeten zich gezamenlijk bezinnen op hun rol en verantwoordelijkheid bij het financieren, agenderen en prioriteren van biomedisch onderzoek. De belangrijkste waarborg tegen vertekende onderzoeksresultaten is de onafhankelijkheid van de onderzoekers. Die moeten zich zelfbewuster en met meer afstand opstellen tegen de sponsor. Hierbij is een belangrijke ontwikkeling dat lopende onderzoeken in toenemende mate openbaar worden gemaakt, waarbij belangenverstrengeling en sponsoring moeten worden gemeld.