RVZ in gesprek over het Werkprogramma 2014
Tijdens de invitational conference 20 maart jl. heeft de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg zo’n zestig deskundigen uit allerlei geledingen gevraagd kritisch mee te denken over een aantal onderwerpen van het Werkprogramma 2014. Is de focus goed? Zien we niets over het hoofd? De conferentie heeft een waardevolle input voor de adviezen en signalementen opgeleverd.
Onder leiding van voorzitter Rien Meijerink zijn vijf onderwerpen besproken. Opvallende algemene conclusies: de deelnemers vinden het belangrijk dat de RVZ en het Centrum voor Ethiek en Gezondheid deze onderwerpen bij de kop pakken. Daarnaast leggen zij interessante dwarsverbanden. Een korte impressie.
eHealth, zelfmanagement en gezondheidsvaardigheden
Empowerment en zelfmanagement, dat is de focus van dit advies, en eHealth ondersteunt dat. Maar helaas blijft eHealth achter bij de vlucht die bijvoorbeeld internetbankieren genomen heeft. Hoe kunnen we eHealth stimuleren?
De meningen zijn verdeeld. Innovaties in de zorg duren nu eenmaal erg lang, eHealth is afhankelijk van de toegang tot het elektronisch patiëntendossier. Een ander vindt dat we helemaal niet achterlopen, zijn TeleMedisch Centrum ziet 100.000 patiënten per jaar! Dan ontstaat een discussie over de rol van alle betrokkenen: de overheid, de zorgverzekeraar, de bestuurders. Tot slot merkt een deelnemer op dat we moeten beseffen dat eHealth wel eens een bommetje zou kunnen leggen onder het systeem dat we gecreëerd hebben. De patiënt krijgt de regie.
Zorg voor mensen met een verstandelijke beperking
Vermaatschappelijking van zorg voor mensen met een verstandelijke beperking is een nieuw onderwerp voor de RVZ. Maar er gaat dan ook heel wat veranderen op dit gebied. Waarom neemt zowel de intramurale als de extramurale zorg toe voor mensen met een verstandelijke beperking? En weten de gemeenten wel wat er allemaal op hen afkomt? Een deelnemer somt op: het gaat om (ernstig) psychiatrisch patiënten, verslaafden, 18-plussers met een licht verstandelijke handicap, maatschappelijke opvang, huiselijk geweld. Hij pleit voor sociale wijkteams rond gezondheidscentra met specialistische zorg daarbovenop. Men discussieert over wat wenselijk is: wonen in de wijk, in een instelling of in een soort woonerf? Iemand merkt op dat eHealth en domotica een oplossing kunnen bieden. En daarmee is het verband met het vorige onderwerp gelegd.
Integriteit in de zorg
De integriteit van professionals en bestuurders in de zorg is de laatste tijd een veelbesproken onderwerp. Hierover wil het Centrum voor Ethiek en Gezondheid dan ook een signalement uitbrengen. Hoe kun je een cultuur creëren, waarin collega’s elkaar kunnen aanspreken op hun integriteit? Van de vijf onderwerpen levert dit de meest levendige discussie op. In eerste instantie gaat het over de verscheurdheid in de zorg tussen enerzijds het marktdenken en anderzijds de manier waarop een arts vanuit de artseneed denkt. Die verscheurdheid bemoeilijkt integer handelen. Sommigen vinden een eed voor bestuurders een goed idee, zo houd je het belang van integriteit levend. Ook wordt opgemerkt dat integriteit in de zorg verschilt van integriteit in andere sectoren, omdat een zorgverlener over meer persoonlijke informatie van de patiënt beschikt dan een manager in andere sectoren. Dat doet een groter beroep op de integriteit van de zorgverleners.
Kostenbeheersing
Hoe kunnen we kosten in de zorg beheersen? Die vraag houdt de RVZ al jaren bezig. De vele adviezen ten spijt is dat tot nu toe nog niet gelukt. Sterker nog: sinds de invoering van het nieuwe stelsel is er een nieuwe explosie van kosten. De discussie gaat eerst over oorzaken, zoals tijdgebrek, gedwongen omzetverhoging en een uitgehold pakket. Dus gaat het om de rolopvatting van de zorgverlener, concludeert een deelnemer, net als bij het vorige onderwerp. Over de mogelijke oplossingen verschillen de meningen enorm. De een vindt pakketbeheer een goed instrument, de ander is van mening dat burgers onderling moeten uitmaken waar zij solidair over zijn. Een derde oppert dat we niet vanuit het aanbod moeten bepalen wat doelmatig is, omdat de patiënt uiteindelijk beslist. En weer een ander zegt dat er helemaal geen probleem is, zolang we vinden dat de extra kosten het geld waard zijn. Kortom: een onderwerp dat zeker een vervolgadvies waard is.
Gezondheid, zorg en ruimte
Een nieuw terrein voor de RVZ: wat is de wisselwerking van gezondheid en zorg met de ruimtelijke indeling? En in hoeverre houdt het gezondheidszorgbeleid daar rekening mee? Uit de zaal klinkt het advies om ook naar het buitenland te kijken. Mobile health, duurzaamheid en smart cities worden genoemd, net als bij het advies over eHealth. Onze manier van bouwen (eengezinswoningen) staat het zorgen voor familie in de weg. Zelfredzaamheid en ruimte zijn altijd met elkaar verbonden, maar geef ook aandacht aan veiligheid, raadt een deelnemer aan. Want veiligheid is nodig om te kunnen participeren.