Ethische vragen bij een nieuw systeem voor orgaandonatie

Nederland krijgt wellicht een nieuw orgaandonatiesysteem. Op dinsdag 13 september 2016 werd een initiatiefwetsvoorstel van D66 aangenomen met een minimale meerderheid. De Eerste Kamer moet zich nog uitspreken.

In het wetsvoorstel gaat het om een verandering naar een zogeheten “geen-bezwaar” systeem. Alle volwassen Nederlandse burgers krijgen in dit systeem twee brieven waarin wordt gevraagd om een keuze te maken over postmortale orgaandonatie. Wie na zes weken nog niet heeft gereageerd, staat automatisch geregistreerd als potentiële donor. De hoop is dat een dergelijk systeem zal leiden tot een toename van het aantal orgaandonoren.

Het Centrum voor Ethiek en Gezondheid (CEG) publiceerde in 2008 al een signalement over dit nu weer actuele onderwerp. In ‘“Afscheid van de vrijblijvendheid. Beslissystemen voor orgaandonatie in ethisch perspectief” bespreekt prof. dr. G.A. den Hartogh (emeritus hoogleraar ethiek aan de Universiteit van Amsterdam) de vraag welk systeem om burgers te laten beslissen over postmortaal doneren van organen ethisch gezien de voorkeur heeft. Het CEG beschouwt het als zijn taak om de argumenten in kaart te brengen en neemt over deze kwestie geen standpunt in. U kunt hier de samenvatting van dit rapport downloaden.

Daarnaast bracht het CEG in 2007 een Argumentenwijzer uit waarin de belangrijkste kenmerken en de voor- en tegenargumenten van vier beslissystemen in kaart worden gebracht. In hetzelfde jaar publiceerde het CEG een signalement over financiële stimulering van orgaandonatie.