Els Borst Lezing 2022 - Een vernieuwde verhouding tussen gezondheid van mens, dier en milieu na de coronapandemie

De 9e Els Borst Lezing werd verzorgd door dr. Bernice Bovenkerk, universitair hoofddocent dier- en milieu-ethiek bij de Filosofie Groep van Wageningen Universiteit. De Els Borst Lezing vond plaats op 13 april 2022. 

Hoognodige transformatie

Bernice Bovenkerk beargumenteerde in haar lezing dat een vernieuwde verhouding tussen gezondheid van mens, dier en milieu nodig is. Zij opende met een korte terugblik op de afgelopen 2 jaar: de coronapandemie. Bernice Bovenkerk benoemde daarbij dat het tijd is om te onderzoeken wat de oorzaken zijn geweest, en te zoeken naar mogelijke oplossingen. ‘Het wordt geen vrolijk verhaal’, zei zijzelf.  Zij baseerde haar lezing op de One Health benadering, die vertrekt vanuit de wederkerige relatie tussen de gezondheid van mens, dier en milieu. Zangeres Anouk Wolf sloot de lezing van Bernice Bovenkerk af met zang. Kunstenaar Gideon Borman illustreerde de lezing. 

Terugkijken

Bekijk de Els Borst Lezing van Bernice Bovenkerk terug!

Beeld: ©Gideon Borman
Illustratie van de Els Borst Lezing door Gideon Borman

Coreferenten

2 studenten van de master Applied ethics van de Universiteit Utrecht bevroegen Bernice Bovenkerk over haar lezing. Febe de Vos stelde dat er een spanning bestaat: aan de ene kant wordt de One Health benadering toegepast om ervoor zorgen dat er een goede balans wordt bewaard tussen mensen, dieren en ecosystemen, zonder dat de mens hierin te veel ruimte inneemt. Aan de andere kant zorgt het feit dat de mens hiervan onderdeel uitmaakt er volgens Febe voor dat deze balans steeds meer onder druk komt te staan. Kunnen we de mens karakteriseren als invasieve soort: soorten die oorspronkelijk niet in een bepaald ecosysteem voorkomen, maar daar geïntroduceerd zijn en veel schade kunnen aanrichten als ze zich verspreiden?

Els Jonkeren introduceerde indigenous ethics: een benadering van inheemse volkeren, waarbij zij zowel zichzelf als de natuur zien als onderdeel van een uitgebreidere ecologische familie die afkomst en origine deelt. Het bevat het bewustzijn dat leven in welk milieu dan ook alleen mogelijk is als mensen het leven om zich heen beschouwen als kin, als familie. De familie, of de familieleden, bevat alle natuurlijke elementen van een ecosysteem. De omschrijving van de term One Health toont volgens Els overeenkomsten met de ideeën van indigenous ethics: de mens niet als centrum van het evenwicht, maar als geïntegreerd onderdeel van de driehoek mens, dier en milieu. In hoeverre kunnen de inzichten vanuit indigenous ethics een plek krijgen in de One Health benadering? Of zijn zij dit al?