Eisend gedrag en agressie van zorgvragers brengt de zorgplicht van zorgverleners in het geding. Wanneer en onder welke omstandigheden is gedrag onaanvaardbaar, en wat is de invloed van de tekorten in de zorg op de relatie tussen de zorgverlener en -vrager?
"Eisend gedrag en agressie van zorgvragers" is onderdeel van de thema's "Zorgverleners en beroepsethiek" en "Beleid in de gezondheidszorg"
Belangrijkste punten uit dit signalement
De praktijk leert dat eisend gedrag van zorgvragers toeneemt. Zulk gedrag uit zich uit in mondigere patiënten/cliënten en soms zelfs agressie en wangedrag. Dit kan leiden tot stress en hoge werkdruk bij zorgverleners.
Wat zijn de ethische implicaties van de toename van eisend gedrag en agressie van zorgvragers?
Maatregelen tegen agressief gedrag kunnen de privacy van patiënten aantasten. Als de zorg van de zorgvrager in het gedrang komt, wat zijn dan de grenzen van de zorgplicht? Door wie en hoe wordt bepaald wat terechte en onterechte vragen zijn? Welke opstelling of gedrag kan van zorgvragers verwacht kan worden. Eisend gedrag kan veroorzaakt worden door tekorten in de zorg. Hierbij is er een risico van tweedeling, waarbij minder mondige patiënten meer problemen ondervinden van wachtlijsten en andere blokkades.
Meer onderzoek is nodig, o.a. naar mogelijkheden en wenselijkheid van sancties op agressief gedrag. Een verbeterde organisatie van de zorg is nodig met aandacht voor de behoeften van zorgvragers en een nadruk op verwachtingsmanagement. In opleidingen voor zorgverleners moet meer aandacht worden besteed aan communicatievaardigheden en omgaan met agressie. Reflectie is nodig binnen beroepsgroepen en patiëntenorganisaties over de verschuivende rollen van zowel zorgvrager als zorgverlener.
